Musea hebben collecties, waarvan gewoonlijk een selectie van bepaalde delen word tentoongesteld. Dit museum is daarop geen uitzondering vergeleken met de meeste andere musea. Echter, waar veel musea objecten tentoonstellen, bevat het Zoological Museum Netherlands een online collectie van geïllustreerde verhalen die het leven van dieren en de interactie met hun omgeving vertellen in woord en beeld. We streven naar het openen van een fysiek museum om bezoekers te kunnen ontvangen in de nabije toekomst.
Zelfs de verhalen van relatief bekende groepen als vogels, zoogdieren, reptielen en amfibieën zijn tot op heden onverteld gebleven en moeten nog worden ontrafeld en geïntegreerd met bestaande wetenschap. Bij dit museum gaan het tentoonstellen van dieren en onderzoek hand in hand.
Aangezien het museum focust op speciale aanpassingen van het dierlijk lichaam die samenhangen met het voortbestaan, overleven en voortplanten, zijn de relaties met de typische leefomgeving waarin het dier leeft enorm belangrijk. Daarom worden dieren in de context van hun leefomgeving gepresenteerd, verzameld in biomen als ‘zee’, ‘bossen’ of ‘woestijnen’. Deze habitats zijn het startpunt voor de meeste bezoekers en bieden een overzicht van typische uitdagingen en kansen voor dieren, samenhangend met de eigenschappen van deze leefomgevingen.
Daarna wordt een selectie dieren gepresenteerd als voorbeeld om verschillende aspecten van de link tussen lichaamsbouw en leefomgeving te weergeven. Deze selectie zal gaandeweg veranderen, aangezien meer soorten onderzocht zullen worden en daarmee meer verhalen zullen worden gemaakt om tentoon te stellen. Verhalen die niet meer tentoongesteld worden, kunnen nog worden geraadpleegd in de soortenbibliotheek.
Gegevens van diersoorten die verwerkt zijn in snijsessies en onderzocht zijn, maar niet zijn verwerkt voor de tentoonstelling kunnen worden geraadpleegd in de wetenschappelijke database (nog te ontwikkelen) in de vorm van fact sheets. Deze zal beschikken over een meervoudige zoekmachine, waarmee informatie niet enkel op basis van naam of familie, maar bijvoorbeeld ook op basis van habitat, dieet of specifieke lichamelijke aanpassingen kan worden gevonden.
Een vierde manier om toegang te krijgen tot kennis is middels specials. Dit zijn doorgaans onderwerpen met vele dwarsverbanden, met thema’s als soortgroepen, specifieke leefomgevingen of overzichten van bepaalde aanpassingen. Verlopen specials blijven toegankelijk via onze bibliotheek. Alle diersoorten in de huidige tentoonstelling in het museum zijn gratis toegankelijk, en hopelijk kan de volledige inhoud van het museum spoedig volledig gratis worden aangeboden. Dit zal echter afhankelijk zijn van sponsoring van het museum.
Aanvullingen, zelden waargenomen gedragingen en andere inzichten die aansluiten op onze bevindingen zijn welkom en kunnen helpen bij het ontrafelen van relaties tussen de bouw en leefwijze van dieren en hun leefomgeving.
Het museum betaalt niet voor dierlijk materiaal, aangezien het tegenstander is van handel in wilde dieren. Het museum is bevoegde preparateurs echter dankbaar voor de mogelijkheden om metingen en beeldmateriaal te verzamelen of inwendige organen te bekijken van (zeldzame) diersoorten, voorafgaand aan preparatie.
De dieren die bestudeerd en tentoongesteld worden, zijn legaal verkregen. Ook proberen we zelfs indirect illegale activiteiten of slecht dierenwelzijn in geval van gehouden dieren te voorkomen.
Het Zoological Museum Netherlands werkt samen met verschillende organisaties en voor uiteenlopende doeleinden, van initiatieven om dierlijk materiaal te delen tot het bijdragen aan natuurbescherming of toegang verkrijgen tot beeldmateriaal.